Ik merk dat ik meer neig het willen schrijven over wat ik denk, in plaats van instructies voor hoe bepaalde dingen moeten of kunnen. Voor mijn gevoel is er nu wel genoeg informatie beschikbaar over hoe je moet eten/trainen om in ieder geval degelijke resultaten te boeken, zolang je jezelf maar genoeg tijd geeft. Dit kan voor sommigen een teleurstelling zijn, omdat ze totaal niet zitten te wachten op wat ik denk, maar je kunt maar een bepaalde hoeveelheid mensen, op een bepaalde hoeveelheid momenten tevreden stellen.

In dit artikel, of deze woordenvloed, wil ik het hebben over een veel voorkomend argument tegen de wetenschap. Op voorhand wil ik aangeven dat alles wat ik schrijf voortkomt uit wat ik persoonlijk regelmatig meemaak. Niet eenmalig, maar regelmatig. Op mijn artikel over vegetarisme werden ook reacties geplaatst over dat dit niet voorkomt of niet bestaat, maar wellicht ben je zelf niet actief genoeg binnen bepaalde cirkels of op websites waar de dingen die ik meemaak gebeuren.

Als je aangeeft dat je bepaalde dingen wel of niet doet/eet, omdat dit wetenschappelijk onderbouwd kan worden, hoor je (ik) regelmatig dat “de wetenschap niet perfect is” of “de wetenschap constant hun standpunt verandert”. Dat laatste is sowieso niet waar, maar dat doet er nu even niet toe.

Er is geen wetenschapper of persoon die semi-serieus met wetenschap bezig is, die zal zeggen dat de wetenschap perfect is. Absoluut niet. Het is echter wel de beste optie die op dit moment beschikbaar is. Als wetenschap je niks interesseert (dit is bij de meeste mensen het geval), op basis waarvan concludeer je dan dat iets feitelijk juist of complete onzin is?

Ik wil het niet gelijk over voeding/training hebben. Het is ongelooflijk makkelijk om pseudowetenschap over voeding te verkopen. Het is bijna schokkend over hoe makkelijk dat is. Alsof we hier totaal geen filter voor hebben. Alles kan erin worden gegoten als feit. Ik wil eerst beginnen met een handvol voorbeelden die mensen in grote aantallen geloven. Wees niet bang, ik ga geen eindeloze en controversiële discussie over religie starten.

Wat ik met deze voorbeelden wil bereiken is mij ook nog niet helemaal duidelijk. Wellicht wil ik gewoon laten zien hoe goedgelovig de mens is en dat je ze alles wijs kunt maken, maar waarschijnlijk heb ik gewoon behoefte aan een uitlaatklep. Concludeer overigens niet voorbarig hoe belachelijk het is wat deze mensen geloven.

Waar geloven mensen in?

David Icke
David Icke wijdt zijn leven aan de wereld informeren over de enige echte waarheid en wie de controle heeft over de wereld. De basis hiervan zijn alle welbekende complottheorieën. De wereldbevolking is een slaaf van de Illuminati, de Rothschild familie, de ‘global elite’, etc. Allemaal leuk en aardig en mocht dat je niks zeggen, je mist ook niks. David Icke maakt het echter nog net iets mooier. Hij is er namelijk van overtuigd dat praktisch elke belangrijke president, koning of leider die ooit heeft bestaan een reptielachtige alien is. Verdere details ken ik niet precies, maar ergens in een andere dimensie leven deze wezens. Het bewijs hiervan? Foto’s waarop wereldleiders rode pupillen hebben.

Zijn website heeft een Alexa ranking van ~8.500. Dat houdt grofweg in dat zijn website op plek 8.500 staat van meest bezochte websites op het hele internet. Google heeft Alexa rank 1, Facebook 2, etc. 8.500 is buitengewoon. Met zoveel bezoekers hoef je je waarschijnlijk geen zorgen te maken om geldtekort.

Kevin Trudeau
Kevin Trudeau is een veroordeelde misdadiger, maar dat laat zijn aanbidders koud. Net als veel andere voorstanders van complottheorieën, vindt Trudeau het interessant om erop te hameren dat alles wat hij zegt de waarheid is waarvan “ze” niet willen weten dat je het hoort.

Een aantal van zijn overtuigingen zijn:

• Nooit in je leven medicatie nemen (voor niks niet)
• Brandend maagzuur is een mythe die door de farmaceutische industrie is bedacht, maar ondanks dat het een mythe is kun je het genezen met appelazijn. Daar wil ik aan toevoegen dat appelazijn binnen heel veel cirkels een wondermiddel is.
• Eet nooit in je leven varkensvlees of schaaldieren. Het argument is dat joden/moslims dit ook niet doen en zoveel mensen kunnen er niet naast zitten (net zoals dat zo veel mensen er niet naast zaten toen ze ervan overtuigd waren dat de aarde plat was). Mocht je het wel per ongeluk binnenkrijgen, doe dan gelijk een darmspoeling, het is namelijk vergif.
• Doe sowieso 15 darmspoelingen elke maand.
• De oplossing voor depressie is witte kleding dragen en dagelijks 10 minuten op een trampoline springen.
• Je kunt veel ziektes genezen door dagelijks in de zon te staren.
• etc.

Sergey Anatolyevitch Torop
Beter bekend als “Vissarion” is een Russische mysticus. Vissarion beweert dat hij de reïncarnatie is van Jezus Christus en heeft het ‘Laatste Testament’ geschreven. Hij leeft met een paar duizend volgelingen ergens in de gebergte van Siberië en heeft nog veel meer volgelingen wereldwijd. Mensen over de hele wereld komen naar hem toe en wijden hun leven aan hem. Hij leert ze over reïncarnatie, aliens en zelfs zelfmoord is OK.

Dit alles omdat hij beweert dat hij op zijn 29ste een openbaring had en zich realiseerde dat hij de reïncarnatie van Jezus is. That’s it.

José Luis de Jesús
Eigenlijk hetzelfde verhaal als hierboven. Jesús is echter niet alleen de reïncarnatie van Jezus, maar ook van de Antichrist. Hij heeft zijn eigen TV show en die wordt in 108 landen uitgezonden.

Er zijn de laatste drie eeuwen 31 mensen geweest die beweerden de reïncarnatie van Jezus Christus te zijn en allemaal hadden ze een behoorlijke hoeveelheid volgelingen.

Andere veel voorkomende overtuigingen..
Het zien van geesten, het zien van bigfoot, het zien van UFO’s, etc. Hier zou je allemaal in moeten geloven, omdat anderen het hebben gezien. We negeren het placebo effect, we negeren hallucinaties of geestelijke aandoeningen, we negeren het feit dat we zoeken naar patronen en als iets onverklaarbaar is, moeten het wel aliens of geesten zijn. Kan niet anders.

De kans is overigens heel groot dat er mensen zijn die het merendeel van bovenstaande voorbeelden absurd vinden, maar dat er iets tussen staat dat ze zelf ook als absolute waarheid zien. Opeens is dat ene voorbeeld dan “heel anders” dan de andere voorbeelden. Ik wacht nu al op een reactie hierover.

Waarom is dit een probleem?

Ik merkte dat ik begon af te dwalen. Zodra je over pseudowetenschap, complottheorieën en kwakzalverij begint, kun je werkelijk uren bezig zijn. Ik betrap mezelf er wel eens op dat ik me soms nog kan verbazen om dingen. Dit kun je enigszins oplossen door je te realiseren, echt te realiseren, dat hoe gek je het je ook kunt bedenken, er altijd mensen zijn die ervan overtuigd zijn dat het waar is. Op basis van niks anders dan blind geloof.

“Maar dat maakt toch niks uit?”, zeggen veel mensen. “Ze doen toch niemand kwaad, dan geeft het toch niets?”. Naar mijn mening is dat onzin. Ik vind dat geforceerde beleefdheid en onterecht respect hebben voor iets dat geen respect verdiend. Als we allemaal zo zouden denken, leefden we nu nog in de Middeleeuwen. Ik zou nooit iets volledig afbranden als niks of niemand er last van zou hebben, maar ik kan me simpelweg geen voorbeeld bedenken waarbij dat het geval is. Vaak omdat kinderen erbij betrokken zijn en die hebben geen keuze. Die krijgen onzin met de paplepel ingegoten.

Mensen hanteren hele vreemde standaarden als het om wetenschap gaat. We weten dat als we uit het raam springen, we te pletter vallen. We vertrouwen op wetenschap als het om zwaartekracht gaat. We vertrouwen op wetenschap als we in onze auto stappen en over een brug rijden. We vertrouwen op wetenschap als we ’s avonds met een gerust hart ons bed in gaan en de voordeur op slot hebben gedaan. Je kunt een miljard voorbeelden bedenken die aantonen dat we allemaal elke dag vertrouwen hebben in de wetenschap.

MAAR!

Als je tegen iemand zegt dat je Cola Light kunt drinken zonder dik te worden of witte rijst kunt eten zonder je insulinespiegel ongezond hoog te laten stijgen, zijn er zo veel mensen die dat weigeren te accepteren. Laten we even vergeten dat dit makkelijk te meten is en er genoeg studies over zijn. Ze weigeren het te accepteren omdat ze het van anderen horen of, in het geval van veel professionals in deze industrie, omdat ze ervan overtuigd zijn. Waarom weet ik echt niet, maar ze zijn ervan overtuigd dat wat ze zeggen klopt, ondanks dat het ontkracht is.

Er is nauwelijks verschil tussen dat soort uitspraken van iemand als waarheid accepteren, of dat iemand de reïncarnatie is van Jezus Christus. In beide gevallen maak je van een alledaags persoon een expert op het gebied van een bepaald onderwerp. Iedereen die zegt “de wetenschap heeft aangetoond dat” is direct een voedingsexpert tegenwoordig. Laat staan iemand met een sixpack. Die kan je helemaal wijsmaken dat van TicTacs je testosteronspiegel door het dak heen knalt.

Wetenschap is het zoeken naar antwoorden en het oplossen van problemen. Wat wij tegenwoordig als doodgewoon beschouwen, waren vroeger mysteries. Regen, sneeuw, nacht, sterren, de zon, aardbevingen, bliksem – allemaal mysteries die werden veroorzaakt door goden of andere mythische figuren. Wat we nu als normaal beschouwen, werd vroeger als onmogelijk, dom of schandalig gezien. Denk aan telefonie, internet en vliegtuigen. De wetenschap maakt stap voor stap onduidelijkheden duidelijk en maakt plaats voor verbetering. (als we even het kleine ongerelateerde feitje negeren dat we onze eigen planeet verwoesten met al onze technologie)

Er zijn nog onwijs veel dingen die we niet begrijpen, maar als we op uitspraken en geloof uit moeten gaan, is begrijpen ook het laatste dat we zullen doen. “Some questions are better left unanswered” gaat niet op, omdat het antwoord zo verdomd interessant is. Als je je verdiept in de daadwerkelijke werking van het menselijke lichaam (niet de uitleg van Brede Harry in de sportschool) leer je hoe bijzonder het allemaal is.

Blind geloof in uitspraken van mensen met macht of kennis, zorgt voor problemen. Op grote en kleine schaal. Van onschuldige kinderen die levend worden opengesneden en opgegeten in Afrika tot minderjarige prostituees in India die voor een god moeten werken vanaf de dag dat ze ongesteld worden, tot mensen die zichzelf uithongeren in de avond omdat ze denken dat ze na 19:00 niks meer mogen eten of mensen die duizenden euro’s uitgeven aan detoxvakanties in dure oorden.

Wat ik wil zeggen, is dat je op zoek moet gaan naar een objectieve waarheid. “Iedereen heeft zijn eigen waarheid” is ook een favoriet voor velen die argumenten uit de magische hoed toveren. Mocht je ervan overtuigd zijn dat iedereen een eigen waarheid heeft, ga dan op zoek naar de meest aannemelijke theorie. Als je vegetariër wilt worden en op zoek gaat naar of het daadwerkelijk gezonder voor je is, zoek dan niet alleen op vegetarische websites. Als je interesse hebt in bepaalde supplementen, lees dan verder dan de claims die op het etiket staan. Negeer niet het bewijs tegen je overtuiging. Kijk naar het bewijs voor en het bewijs tegen. Als er geen bewijs voor is, maar wel bewijs tegen, wees dan eerlijk tegen jezelf. Open staan voor je eigen beperkingen is onderdeel van intellectuele eerlijkheid en verantwoordelijkheid.

Je hoeft geen arts te zijn en je hoeft ook geen wetenschappelijke studies te lezen om een beter beeld te krijgen van wat het meest aannemelijk is. Het probleem is dat de meerderheid letterlijk geen minuut spendeert aan eigen onderzoek. Over niks niet. Alle informatie die ze ontvangen, onthouden en verspreiden, horen ze van andere mensen en dat gaat door en door en door en door. Wellicht vind je het belachelijk dat ik een aantal extreme voorbeelden vergelijk met mythes en leugens in deze industrie, maar de kern is praktisch gelijk en ik heb er iedere dag weer mee te maken als ik intakeformulieren lees van mijn cliënten of hun vragen moet beantwoorden.

De hoeveelheid onjuiste informatie die de meesten als waarheid hebben geaccepteerd is werkelijk buitengewoon. We vinden onszelf zo modern met onze iPhones, elektrische auto’s en onnodig dure Beats by Dre koptelefoon, maar qua denkgedrag lopen we in veel gevallen en op veel fronten nog veel te veel achter. Theorieën die al herhaaldelijk eeuwen geleden onderuit zijn gehaald, worden nu nog door voedings…experts in boeken verwerkt en op grote schaal verkocht. Ik vind ook niet dat de consument wordt opgelicht. Het spijt me zeer. Tenminste, het is niet dat de consument geen keuze heeft. Door het gebrek aan kritisch denkvermogen geven we oplichters de kans om te doen wat ze doen.

Begrijp me echter niet helemaal verkeerd. Ik begrijp goed dat veel uitspraken en ideeën omtrent voeding en training heel verwarrend kunnen zijn, omdat je zo veel verschillende dingen hoort en leest. Wie moet ik geloven? Waarom jou wel, maar hem niet? Er zijn een aantal stappen die je kunt nemen om het voor jezelf makkelijker te maken.

• Veel mensen vragen mij of anderen trainers wat we van uitspraak X, Y of Z vinden. Meestal zijn die uitspraken bullshit en daarom vraagt men het ook. Het ontstaan van twijfel heeft in veel gevallen een goede reden. Het probleem is echter dat de bewijslast bij de persoon ligt die de uitspraak maakt. Wij Nederlanders zijn zo onwijs beleefd. Als iemand absurde claims op Facebook maakt, zijn er weinig (of geen) mensen die vragen waar en wanneer die persoon op zijn hoofd is gevallen toen hij nog klein was. Het eerste wat je moet doen, is aan de persoon die de uitspraak maakt vragen hoe hij aan deze informatie komt en waarom hij deze informatie als feit verspreid. Als hij/zij beroep doet op zijn studie/diploma’s, ervaring of wat dan ook, is de kans groot dat er niks van waar is. Ja, dat geldt ook voor mij. Ik ben in geen geval een uitzondering en als je mij blindelings vertrouwt, duurt het niet lang voordat ik je ervan probeer te overtuigen dat ik de reïncarnatie ben van Boeddha. Ik merk dat door deze insteek meer en meer lezers en cliënten kritische vragen stellen aan me. Daar kan ik echt van genieten.
• Google. Ondanks dat zelf zoeken via zoekmachines juist voor verwarring kan zorgen, leer je wel goede bronnen van slechte bronnen te onderscheiden. “Naturalhollisticmedicine.com” zal je geen objectieve informatie bieden over effectieve medicatie voor je hond en “donteatcarbsbro.com” zal je ook niet vertellen over de vele voordelen van koolhydraten (of je uitleggen dat niet alles in de wereld ‘goed’ of ‘slecht’ is). Het komt vaak voor dat iemand me een URL stuurt naar een artikel en je alleen aan de URL al kunt zien wat de inhoud van het artikel zal zijn. Dat is geen objectieve bron. Je kunt het nog steeds lezen, maar neem het met een korreltje zout. Of een eetlepel.
• Wees sceptisch over alles. Als je een waardeloos sociaal leven wilt hebben, moet je scepticus zijn. Het is geweldig als mensen je verhalen vertellen en je er niet vaak iets van gelooft. Alle hilariteit terzijde, als scepticus heb je het voordeel dat je vaak nieuwsgierig bent. “Klopt dat wel?” – zou een veel voorkomende gedachte moeten zijn. Puur en alleen omdat er zo veel onzin is, moet je twijfelen aan alles en de waarheid willen weten. Er zijn genoeg dingen die we niet weten. Weet je wat een eerlijk persoon dan tegen je zegt? “Weet ik niet.”

Niet alles moet op basis van wetenschap gebeuren

Volledig mee eens. Er zijn ook mensen die het idee hebben dat als je dingen graag wetenschappelijk onderbouwd wilt zien, dat je nooit meer ergens van kunt genieten of ergens de pracht van in kunt zien. Zeker sportwetenschap is nog zeer incompleet. Veel dingen die we doen kennen nog geen onderbouwing in de wetenschap en zullen dat ook nooit krijgen, maar zodra er ruimte is voor verbetering, grijp die kans dan en houd je niet vast aan dat iets dat al langer gedaan wordt, ook beter is.

In iets geloven omdat iemand met autoriteit het zegt, iets altijd al op een bepaalde manier gedaan wordt, je het altijd hoort, veel mensen het geloven of puur is gebaseerd op persoonlijke en dus subjectieve ervaringen zijn allemaal geen goede redenen om iets als waarheid te zien. Het is zeker geen reden om het te verspreiden, in boeken te gooien en aan anderen te leren.

Goed het is laat en het is uiteindelijk echt een chaos van een artikel geworden. Ik realiseer me dat er genoeg psychologische processen een rol spelen bij het geloven in uitspraken/mensen. Er zijn nog veel sub-onderwerpen die besproken hadden kunnen worden, maar ik nader nu 3000 woorden, dus ik denk dat dat voor nu even voldoende is. Ik moet weer even oefenen.