Is Succes Het Resultaat Van Hard Werken?

Succes is geen objectief begrip, maar over het algemeen denkt iedereen wel ongeveer aan dezelfde dingen als men spreekt over ‘streven naar succes’. Denk bijvoorbeeld aan veel geld verdienen, een succesvol bedrijf runnen of een droomfysiek ontwikkelen. Als het om de meest traditionele vorm van succes gaat, zien we een persoon voor ons die met weinig tot niets begint en, tegen alle verwachtingen in, iets van zichzelf en zijn leven maakt door elke dag keihard te werken.

Indien je over een social media account beschikt, voornamelijk Facebook en Instagram, zul je regelmatig doodgegooid worden met motiverende teksten die insinueren dat je alles kunt bereiken wat je wilt, zolang je er maar hard voor wilt werken. Veel mensen op social media die ‘succes’ hebben bereikt krijgen vaak de vraag wat ze ervoor hebben moeten doen en het antwoord is dan ook vrijwel altijd hard werken.

Om misverstanden te voorkomen, wil ik benadrukken dat hard werken in vrijwel alle situaties, voor zo goed als alle mensen, noodzakelijk is. Het komt bijna niet voor dat je achterover kunt leunen op je stoel en succes voorgeschoteld krijgt. Dat soort gevallen zijn de uitzonderingen van de uitzonderingen en dan ook niet relevant. Maar, het idee dat alles mogelijk is en je er door hard werken kunt komen, vind ik een van de meest naïeve levensopvattingen van de laatste jaren.

Of we het nu hebben over Michael Jordan, Bill Gates, Mark Zuckerberg of Pablo Escobar, geen van allen heeft zo veel bereikt door alleen maar hard te werken. Hard werken is slechts een van de factoren. Andere factoren zijn bijvoorbeeld: timing, geluk, leeftijd, opvoeding, sociale netwerk en je persoonlijkheid. Over een aantal van die factoren heb je totaal geen invloed, maar zijn wel essentieel.

Stel dat je een succesvolle sportschool wilt starten en geboren bent in 1940. De eerste jaren van je leven zullen in verband met de oorlog heel anders verlopen dan de kinderen van nu. Er is nauwelijks interesse in krachtsport en er is dan ook geen markt voor. Maar jij, jij vindt het wel leuk en wilt er wat mee doen. Je bereikt de leeftijd van 25 en het is 1965 en gaat wat in de fitnessindustrie doen. Wat is dan je kans van slagen? Dat klinkt wellicht stom, maar 2015 is niet heel anders dan 1960 in dit voorbeeld. Ik ben me er overigens van bewust dat Gold’s Gym is geopend in 1965, maar zij waren weer een uitzondering in die zin dat zij bepaalde dingen ontzettend mee hadden, zoals een aantal grondleggers van het hedendaagse bodybuilding die besloten daar te trainen.

Er is nu wel markt voor, maar hoe makkelijk is het om te concurreren met sportscholen die miljoenen hebben aan marketingsbudget? Waarom zou jouw sportschool bomvol zitten met leden die 50 EUR per maand betalen, terwijl het op de hoek van de straat voor 15 EUR per maand kan? Ik stel niet dat dat onmogelijk is, maar als je in 2015 een sportschool opent zoals ieder ander dat doet, is je timing verre van ideaal. Dan kun je nog zo hard werken als je wilt, je timing belemmert je eigen succes. En als de timing je vanaf het begin al sterk tegenzit, hoe ga je er dan voor compenseren?

Laten we een meer relevant voorbeeld nemen: streven naar een fysiek doel. Er zijn verschrikkelijk veel mensen die streven naar een statisch doel als het om hun fysiek gaat. Ze willen eruit zien als Fitnessmodel X of Acteur Y. Het zou je oprecht verbazen hoe specifiek de doelen zijn van mensen die iets aan hun fysiek willen doen. Een centimeter of drie hier eraf, daar erbij, daar iets groter, daar iets kleiner en precies dezelfde abs als Lazar Angelov. “En ik zal er alles voor doen en doorgaan tot ik er ben!”

Maar goed, terug naar ons fitnessmodel. Fitnessmodel X post drie keer per week een foto op Instagram met de tekst dat hij of zij al tien jaar traint en dat je er door hard te werken ook kunt komen. Misschien hoef je er alleen maar zijn of haar boek voor te kopen. Misschien ook niet. Laten we dan nu nadenken over alle factoren die van essentieel belang waren bij het bereiken van het fysiek van Fitnessmodel X, maar waar hij of zij weinig of geen invloed over heeft:

• Vetdistributie: verdeling van vet over het lichaam. Vrouwelijke Fitnessmodel X heeft een mooi, vol onderlichaam, slanke taille, goede borsten en geen uitgemergeld gezicht. Terwijl jij dunne benen met een brede taille hebt en heel snel last hebt van een dun gezicht en er ongezond uitziet.
• Blessurevrij: Fitnessmodel X kan jarenlang hoge volumes van training tolereren zonder geblesseerd of overtraind te raken. Terwijl jij het al heel wat vindt dat je vier uur per week traint, traint Fitnessmodel X negen uur per week. Dat is elke week meer dan het dubbele.
• Rijke ouders: Fitnessmodel X heeft rijke ouders en hoeft zelf helemaal geen tijd vrij te maken om zelf te werken of andere zaken te regelen. Zijn hele leven, elke dag, kan makkelijk uit fitness bestaan en alles wordt voor hem vergoed. De beste supplementen, trainers, voeding en sportscholen. Terwijl jij studeert, werkt, maandelijks net rondkomt en jezelf dan probeert te vergelijken met je Instagram helden.
• Skelet: de hoeveelheid spiermassa die je kunt hebben is sterk afhankelijk van je botstructuur. Mensen met dikkere polsen en enkels bijvoorbeeld, hebben over het algemeen ook meer spiermassa. Terwijl jij het botstructuur hebt van een gerookte makreel.
• Spiervorm: Fitnessmodel X heeft mooie, ronde spieren, terwijl jij puntige schouders hebt, schots en scheve buikspieren en kuiten die nog dunner zijn dan je achillespees.
• Drugsgebruik: 99% van alle professionele fitnessatleten gebruikt anabole steroïden en 100% van alle noemenswaardige bodybuilders. Je kunt weigeren dat te geloven, maar daar heb je alleen maar jezelf mee. Ontkenning van dat feit zorgt in dit geval voor het stellen van onrealistische doelen.

Bovenstaande is wat er direct tijdens het schrijven in me opkwam. Ik garandeer je dat die lijst nog langer kan.

Ook bloggen is een goed voorbeeld. Waarom lukt het de ene persoon wel en de ander niet? Ik vind dat bloggen mij redelijk is gelukt. Inmiddels zorgt mijn blog ruim vier jaar voor onderdak en eten op tafel. Als je op mijn blog kijkt zie je geen bijzondere dingen gebeuren en het lijkt erop dat iedereen dat gewoon zou moeten kunnen. Waarom zijn er dan zo veel bloggers zonder inkomen in de fitnessindustrie?

Toen ik eind 2010 mijn blog begon, bestonden er nog nauwelijks Nederlandse fitnessblogs die het onderwerp op een luchtige manier in Jip en Janneke taal bespraken. De enige plek waar dit vooral gebeurde was op fora, maar er was verder geen centraal punt waar je op een leuke manier jezelf wat kon leren. In dat opzicht was mijn timing dan ook goed, maar wel een uitzondering. Dat moment kun je niet nogmaals op dezelfde manier nabootsen. Je kunt jezelf grappig, knap, slim en innemend vinden, maar zo zijn er genoeg anderen.

Als jij je mobiele telefoon aanzet word je overspoeld met updates van alle mensen die je volgt. Waarom zou jouw blog of artikel die al tienduizend keer is geschreven opeens opvallen? En als je het dan voor elkaar krijgt om op te vallen en duizenden volgers weet te verzamelen, hoe ga je dan je netwerk gebruiken om maandelijks de huur te betalen? Mij zou op dit punt hetzelfde gebeuren als ik opnieuw een blog zou beginnen. Adviseer ik je nu om geen blog te starten? Zeker niet. Maar het vergt heel wat meer dan artikelen over een negatieve energiebalans om er een carrière van te maken.

Als ik geen enorme nerd was die vroeger de hele dag alleen maar computerspelletjes speelde en daarom constant achter de computer zat, waardoor ik veel te veel tijd spendeerde op fora, had ik jaren later nooit een kans gezien om iets te kunnen betekenen in de fitnessindustrie. En als ik als kind geen interesse had in vormgeving, had ik niet gekozen voor het Grafisch Lyceum, waardoor ik niet de vaardigheden zou bezitten om binnen een uur een blog online te zetten en had ik waarschijnlijk nooit een blog gehad omdat het opstarten te veel werk zou zijn. En als ik niet al van jongs af aan wist dat ik zelfstandig ondernemer wilde zijn, had ik nooit bewust de keuze gemaakt een korte opleiding te kiezen, op mijn negentiende af te studeren en direct voor mijzelf te beginnen.

Uiteindelijk was het allemaal erg hard werken, maar er ging veel meer aan vooraf.

Mijn ouders hebben het merendeel van hun leven hoge schulden gehad. Echt hoge schulden. Dat is niet makkelijk als je ook nog eens twee bavianen op moet voeden. Mijn vader is een van de hardst werkende mannen die ik ooit heb gekend. Inmiddels komt hij al bijna dertig jaar om 04:00 uit bed om naar de bloemenveiling te gaan en gewoon keihard te werken. Daarom zijn alle schulden allang afgelost en verdient hij veel, veel meer dan de gemiddelde Nederlander.

Op het eerste gezicht zou iedereen denken dat dit puur en alleen zou komen door hard werken, maar, als hij op zijn 21ste levensjaar niet tijdelijk in Israël had gaan werken, had hij nooit de zus van mijn moeder ontmoet, getrouwd met mijn moeder, Hebreeuws leren spreken en vele jaren later een Russisch-Israëlische man leren kennen die uiteindelijk zijn nieuwe werkgever zou worden en daarmee zijn financiële situatie volledig om zou gooien.

Uiteindelijk was het allemaal erg hard werken, maar er ging veel meer aan vooraf.

Wat is je punt van dit demotiverende verhaal, lullo?

Ik wil dit juist geen demotiverend verhaal maken. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen moet streven naar zijn of haar ultieme potentie, maar dat mensen te veel klakkeloos andermans doelen als hun eigen overnemen. Dat veel mensen bloggen of aan fitnesswedstrijden meedoen, vind ik niet genoeg reden om dat gelijk een van mijn levensdoelen te maken. Goede kansen zijn niet schaars, maar bestaan naar mijn mening ook niet in overvloed. Elk artikel of foto zien als ‘kans’ om ook echt iets van jezelf te maken is een illusie en voorkomt juist dat je echte kansen leert herkennen. Je bent dan namelijk veel te druk bezig met andere dingen.

Wil je werkelijk een of meerdere jaren van je leven dagelijks bezig zijn met krachtsport, jezelf fysiek en mentaal uitputten, in veel gevallen je relatie negatief beïnvloeden, om uiteindelijk vierde te worden op een wedstrijd van het allerlaagste niveau in het zuiden van het land? Wil je jezelf de illusie aanpraten dat je ‘coach’ bent omdat je drie maanden naar de sportschool gaat en de zin “eet minder dan je verbruikt” uit je hoofd hebt geleerd, omdat coaches nu hip zijn? Als dat je passie en levensstijl is, wat moet je dan doen als je over een paar jaar door de mand valt?

Ik vind dat als je zo aandachtig bezig bent met doelen stellen voor jezelf, doelen wel daadwerkelijk jouw doelen moeten zijn. Doelen moeten dynamisch zijn en aangepast worden aan je leeftijd, je omgeving en hoe je fysiek en mentaal reageert op alles wat je doet. Ik heb het inmiddels vaak zien gebeuren bij cliënten: op een dag klikt het gewoon. Dan weet je wat je echt wilt. Wat belangrijk is en wat niet. Men zegt dat je een “lifestyle” moet maken van fitness, maar een lifestyle moet wel aansluiten op jouw wensen. Tegen je zin in elke dag dertien kilo aan Tupperware meenemen naar je werk is dan wel een lifestyle, maar is het iets dat je leuk vindt? Is het iets waar je over tien jaar nog steeds blij om bent dat je dat gedaan hebt? We zijn zo bezig met geluk zoeken en we denken oprecht dat anderen dat al gevonden hebben en wij niet. Als we gewoon maar doen wat zij doen, vinden we het vast. Ik denk dat geluk veel dichterbij is dan je denkt.

Ik gebruik het bovenstaande niet als excuus om alles te laten vallen en niks te doen. Gebruik het om te kijken waar jouw unieke, sterke punten liggen. Gebruik het om kansen in te zien en te grijpen. Gebruik het om gewoon eens een keer echt na te denken over jezelf en wat je uit dit leven wilt halen. Dromen is prachtig en blijf dat vooral doen, maar geen hoeveelheid dromen zorgen ervoor dat jij met een lengte van 1.70 de nieuwe LeBron James wordt. Zodra je een plan hebt, weet dat dit plan daadwerkelijk (fysiek) mogelijk zou kunnen zijn, de passie en de wil om te falen maar door te blijven gaan er is, dan begint het hard werken pas.

Goede coaches met ervaring in het vak kunnen je niet alleen helpen met het bereiken van je doelen. Ze kunnen je ook helpen bij het stellen ervan. Ze kunnen realistische inschattingen maken over wat mogelijk is en over over de weken, maanden of jaren heen helpen je doelen bij te schaven, want dat moet. Of het nu om zaken, geld of trainen gaat.

Hard werken is noodzaak, maar bij lange na niet genoeg.