Het Rawfood-dieet Besproken Met Chi L. Chiu

Onlangs stond David Wolfe, een van de personen met de meeste autoriteit op het gebied van raw food, voor een volle zaal in Nederland tijdens zijn seminar. Mensen die raw-foodisme hanteren eten alleen maar rauwe voeding, met het idee dat gekookte voeding onnatuurlijk is en/of deze niet of nauwelijks meer voedingsstoffen bevatten. Men kookt, stoomt, grilt, bakt, wokt, frituurt en verhit geen voeding in de magnetron. Dit houdt in dat het dieet zich veelal beperkt tot groente, fruit, noten, zaden, kiemen en peulvruchten. Wel wordt sommige voeding gedroogd gegeten.

Chi L. Chiu van Chivo en ik raakten in gesprek over het fenomeen Wolfe en raw food. Het gesprek draaide om een aantal argumenten en een belangrijke vraag, namelijk: is een dieet bestaande uit (bijna) 100% rauw voedsel optimaal voor de gezondheid?

Chi:
We weten dat David Wolfe in het verleden allerlei gezondheidsproblemen opliep door zijn eigen voedingsadvies en heel recent bleek uit een interview, dat hij inmiddels tot de conclusie is gekomen dat organische voeding niet genoeg is (zie video hieronder). Je hebt superfoods nodig, een letterlijke uitspraak. Daarnaast zijn supplementen voor sommige mensen zijn nodig. Vervolgens wordt er ook nog gesteld, dat vitamine C in hoge dosis nodig is, onder ander tegen kanker. Daar is zeker enig wetenschappelijk bewijs voor is, maar wel intraveneus. Nog nooit is enig resultaat bereikt via orale suppletie. Een detail, maar wel een die belangrijk is.

Guy:
David Wolfe geeft in de video hieronder duidelijk aan dat zijn raw-food dieet zorgde voor o.a. mineraaltekorten en dit is een persoon met relatief veel kennis over het onderwerp. De gemiddelde huisvrouw die een raw-food dieet samen moet stellen, zal hier nog veel eerder slachtoffer van worden.

Interview David Wolfe

Guy:
David Wolfe gebruikt het volgende argument in zijn boek Nature’s First Law. “Wij als mens zijn de enigen die voedsel verhitten voordat we het consumeren”. Hierbij verbreken we volgens David Wolfe een bepaalde “regel” van de natuur.

Wij mogen vervolgens wel raw food smoothies maken d.m.v. een blender of voeding drogen met behulp van een “dehydrator”. Geen dier die dat doet. Waarom mogen we de regels van de natuur wel op die manier breken van David Wolfe, maar mogen we eten niet verhitten?

Het rawfood-dieet hielp mij van mijn allergieën en kwalen af en ik raakte 20 kilo kwijt.

Guy:
Voordat we kunnen oordelen over de gevolgen van iemands huidige dieet, moeten we ook rekening houden met wat die persoon voorheen at. Iemand die niks anders dan Cola drinkt en dagelijks vijf worstenbroodjes, een pizza, drie roze koeken, een zak chips, een grote patat oorlog en een bamihap at gaat ongetwijfeld vooruit als hij of zij overstapt op niks anders dan groente en fruit.

Het is een feit dat veel mensen te weinig groente en fruit eten. Regelmatig wordt de afwezigheid van een bepaald voedingsmiddel aangewezen als de oplossing (door bijvoorbeeld vegetariërs) en wordt de aanwezigheid van alle nieuwe voeding volledig vergeten.

Chi:
Daarop aanhakend, hoor ik veel van mensen dat ze meer zijn gaan eten dan ervoor en toch afslanken. Het feit dat mensen meer eten, wil niet zeggen dat ze meer calorieën eten. Ze zitten heel duidelijk in een negatieve energiebalans, als ze afslanken, omdat je nu eenmaal zakken met wortelen moet eten voordat je een beetje aan je calorieën komt.

Guy:
Vervolgens is het ook niet meer dan logisch dat allergieën en kwalen verdwijnen. Deze worden allebei in veel gevallen veroorzaakt door een allergie of intolerantie voor een of meerdere voedingsmiddelen. Als je 90% van je huidige voeding schrapt, is de kans groot dat daar iets tussen zit waar je een allergie/intolerantie voor had. Vervolgens verdwijnen er allerlei kwalen en is de conclusie dat gekookte voeding slecht voor je is.

Chi:
Goed argument. Veel zogenaamde allergieën zijn intoleranties, die meestal verdwijnen als je voedsel voor een korte periode mijdt. Je kunt voor veel voedingsproducten intoleranties krijgen en het is dan vooral de verandering van voedsel, die leidt tot verbetering in plaats van de heilzame werking van raw food.

Guy:
Natuurlijk is niet alleen de fysieke gezondheid van belang, maar ook de mentale gezondheid. Extreme diëten als deze vergen heel veel tijd, aandacht en wilskracht. Maar ook kennis om eventuele tekorten te voorkomen. Mensen die hieraan beginnen met het idee dat deze voedingswijze superieur is en ze het daarom moeten volgen, kunnen nogal onaangenaam verrast worden. Alle stress die bij veel mensen voortvloeit uit het vechten met hun eetgewoontes is vele malen schadelijker dan een gezond stuk biefstuk eten.

Chi:
Dit is vaak een langer termijn effect, in het begin worden ze gelukkiger. Een verhaal als raw food, gaat nooit over voedsel alleen, maar ook over energie en spiritualiteit. Ze spelen in op zingeving van voldoening, die beiden van invloed zijn op geluk. Het laat mensen ook veel beter voelen. Daarnaast bevindt men zich ineens in een groep van gelijkgestemden. Ineens ben je niet meer ‘die zeur’, maar heb je een gezamenlijke vijand gevonden. Ook dat sterkt zingeving en voldoening. Er zijn dus zeker positieve korte termijn effecten toe te schrijven aan de overstap, maar ze hebben niet altijd een fysiologische oorsprong.

Dierlijke producten behoorden niet tot het dieet van de oermens.

Guy:
Ook dit is een argument die al vele malen is ontkracht. Zo blijkt uit onderzoek dat bijvoorbeeld de Inuit (Eskimo’s uit Canada en Groenland) meer dan 70-90% van hun dagelijkse calorieën uit dierlijke producten consumeren. Niemand beweert dat dit dieet optimaal is, maar het argument dat de oermens absoluut geen of nauwelijks dieren at is feitelijk onjuist. Zelfs apen staan erom bekend vlees te eten als de mogelijkheid er is. Nogmaals, het gaat er hier niet om of het optimaal is of niet, maar dat het niet voorkomt is uitgesloten.

Chi:
Vorige maand kwamen twee publicaties uit over het eetpatroon van de oermens. De eerste (http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ajpa.22140/full) leidde tot krantenkoppen als ‘de oermens at minder vlees dan gedacht’. Een nadere bestudering van de publicatie laat echter zien dat het hier gaat om de vroege agrariërs en niet de oermens.

De tweede publicatie (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22878716) die nauwelijks aandacht kreeg, ging over de Paranthropus, een vegetarische mensachtige uit Afrika, die uitgestorven was. De onderzoekers suggereerden dat selectiedruk ertoe leidde dat vleesetende ‘neven’ dominant werden. Planteneters delfden volgens deze aanwijzingen dan ook vroeg het onderspit.

Hoewel we niet precies weten wat we hebben gegeten als oermens, wijzen alle isotopenstudies uit dat het relatief eiwitrijk was en waarschijnlijk het merendeel eiwit uit vlees. Er is onzekerheid door het kleine aantal goed uitgevoerde onderzoeken, maar het hebben van snijtanden en een relatief korte darmenstelsel suggereert ook dat we gemaakt zijn om vlees te eten.

Naast fysiologische redenen om vlees te eten, lijken er ook nog culturele overwegingen te zijn die een relatie hebben met het belang van de jacht. Zo weet men van de Ache indianen, dat zij bekend zijn met jagen én verzamelen. Als ze zouden verzamelen dan kunnen tot 1.000 kcal per uur vergaren. Toch kiezen zij ervoor om dagelijks meerdere malen per dag te jagen en daarmee genoegen te nemen met ‘slechts’ 700 kcal per uur. De mens is een apart beest.

Je wordt gezonder en zult dus langer leven met een rawfood-dieet.

Guy:
Zoals bekend is gemaakt door Dan Buettner en zijn team zijn er een aantal bevolkingen die bijzonder lang (en vooral gezond) blijven leven. Het is leuk als je lang blijft leven, het is nog leuker als je lang gezond blijft. Deze gebieden heten “Blue Zones” en er zijn er inmiddels vijf gevonden, uitbundig onderzocht en beschreven, namelijk:

• Sardinië, Italië
• Okinawa, Japan
• Loma Linda, Californië
• Nicoya Peninsula, Costa Rica
• Ikaria, Griekenland

Al deze bevolkingen hebben een aantal belangrijke eigenschappen gemeen die voor dit artikel niet relevant zijn. Voor deze discussie kunnen we echter wel nog een eigenschap toevoegen die al deze bevolkingen met elkaar gemeen hebben: ze eten allemaal gekookt of anders verhitte voeding. Niet doorslaggevend, maar wel iets om rekening mee te houden als je dit argument weer aan wilt halen.

Chi:
Het is zeker geen hard bewijs, maar het is wel een aandachtspunt dat verklaard dient te worden in plaats van genegeerd.

De Okinawanen eten veel zoete aardappelen, maar ook graag vlees. Varkensvlees gefrituurd in lard is dan ook favoriet. Een gerecht en bereidingswijze die de goedkeuring in heel weinig voedingsfilosofiën zou krijgen, maar onverlet de Okinawanen laat behoren tot de bevolking met de meeste honderd-jarigen.

Gekookte voeding is dode voeding en rauwe voeding wordt beter opgenomen.

Chi:
Het klopt zeker dat er tijdens koken stoffen verloren gaan. Daar is geen discussie over. Van eiwit gaat ongeveer 6% verloren, van de meeste vitamines gaat ongeveer de helft verloren. Het interessante overigens is, dat verhitting juist leidt tot een grotere beschikbaarheid van allerlei bio-actieve stoffen, waaronder lycopeen en diverse antioxidanten. Het plaatje is dus niet zo zwart/wit als soms wordt voorgesteld. Er zijn dan ook geen indicaties dat we tekorten krijgen door verhitting.

Enzymen in voeding gaan ook verloren door koken en er zijn toch veel rawfoodisten, die beweren dat juist deze enzymen, het voedsel ‘levend’ maken. Dat is een bijzondere bewering, omdat het heel goed mogelijk is om enzymen te isoleren, maar er is geen bioloog die dat leven zou noemen. Het is organisch materiaal, maar dat geldt ook voor de stengel of vrucht. Enzymen zijn dus niet levendiger dan de rest van de plant. Een de daarop aansluitende bewering is dat deze enzymen, juist helpen bij het verteren, maar door koken vernietigd worden. Het laatste is zeker deels correct, maar de eerste bewering is onzinnig. Er zijn zo’n 20 enzymen betrokken bij de vertering van vet, eiwit en koolhydraten. Als deze enzymen van nature aanwezig zijn in het product, dan zou het product zichzelf aan de plant of op de schaal verteren en dat gebeurt niet. Daarnaast is het een gegeven dat het overgrote deel van de enzymen die wel aanwezig zijn, in de maag worden vernietigd. Daar hoeft dus niet voor gekookt te worden.

Het kunnen beheersen van vuur en het gebruik voor koken heeft in evolutionaire zin, mogelijk tot grotere overlevingskansen geleid. Er is dan ook sterke aanwijzingen dat we het al honderdduizend jaar doen. Bonen zijn bijvoorbeeld zonder verhitting niet veilig te eten, omdat de aanwezige antinutriënten ziekmakend, zo niet dodelijk zullen zijn. Veel van deze schadelijke antinutriënten in andere plantaardige producten worden grotendeels door verhitting inactief.

Soms worden er heilzame eigenschappen toegekend aan raw food. Zo verhaalt bijvoorbeeld de documentaire ‘Raw for 30 days’ over 6 diabetespatiënten, die van hun medicatie afkomen door rauw voedsel. Het bij-effect van rauw voedsel is natuurlijk een drastische calorie-afname, wat waarschijnlijk ook het mechanisme is van de ‘genezing’. Dat dit niet komt door zogenaamd ‘levend’ voedsel, blijkt ook wel uit onderzoek waarbij diabetespatiënten met 600 kcal eiwitshakes, van hun medicatie afkomen. Doder dan dood kun je je voedsel met eiwitshakes niet krijgen, maar de ‘genezende’ werking blijft. Er zijn dan ook geen aanwijzingen dat ongekookt voedsel meer levend aankomt in onze darmen dan gekookt voedsel of dat het daadwerkelijk tot betere uitkomsten leidt in gezond of ziekte.

Raw food, en nu?

Guy:
Net als met elk dieet is balans en variatie van belang. Net als veganisten is het voor aanhangers van het rawfood-dieet erg moeilijk om al hun nutriënten binnen te krijgen. Het gaat hier voornamelijk om vitamine B12, vitamine D, ijzer, zink, eiwit, calcium en omega-3 vetzuren. Veel van de claims die aanhangers van het dieet maken zijn simpelweg onjuist en ondoordacht. Deze rusten op geloof en niet op feiten. Het is nog steeds bewezen dat een gevarieerd dieet, inclusief gekookte voeding, superieur is aan alle andere hypes die momenteel in de rondte gaan.

Veel rawfoodisten stellen dat zij 75% raw eten, maar dat is hetzelfde als stellen dat je veganist bent, omdat 25% van je dieet maar uit dierlijke producten bestaat. Als 25% van je voeding uit verhitte voeding bestaat, verdedig je niet de claim dat koken slecht is, maar dat het gezond is om rauwe voeding onderdeel van je dieet te maken. Daar is niemand het mee oneens.

Chi:
Je ziet ook dat andere ‘leiders’ in de raw food beweging erachter zijn gekomen dat raw food voor de gezondheid niet haalbaar is. Het boek ‘Beyond Raw’ vertelt daarover.

Zie het citaat van de auteurs zelf:

“Victoria Boutenko, Elaina Love, and Chad Sarno have been leaders in the raw food movement since the 1990s. Each of them maintained and promoted the 100 percent raw diet for years. Since then, all three have independently arrived at the same conclusion: that a totally raw diet is not necessarily the best diet.”

In dat boek wordt zelfs licht stomen en koken aangeraden.

Moraal van het verhaal is dat wat de meeste mensen doen, zo gek nog niet is. Alleen de goeroes hebben wat meer tijd nodig om daarachter te komen.