Of je het een dieet, lifestyle, voedingspatroon of manier van eten wilt noemen doet er nu even niet toe. ‘Dieet’ schrijft makkelijk en als ik spreek over dieten, hanteer ik daar de letterlijke definitie van, namelijk:

Leefregel wat eten en drinken betreft

En dus niet jouw zelfverzonnen definitie van het woord, zoals “eten op 15 calorieën aan broccoli elke dag” of “crashen”.

Moving on.

Onderstaand vind je een aantal van de meest voorkomende uitspraken die ik hoor/lees tijdens consults en coaching. De kans is groot dat jij ook op dezelfde manier denkt of dit regelmatig zegt:

• Ik let heel goed op mijn eten
• Ik lees tegenwoordig heel veel over voeding
• Ik eet alleen maar gezond/onbewerkt/clean
• Ik doe paleo/intermitted fasting/blue zone/ander populair dieet

Dit alles met het idee dat je voedingsselectie of de naam van het dieet dat je volgt, de sleutel is tot je succes. Dat zolang je netjes volgens de regels eet, alles wel goed komt. Maar toch nemen talloze mensen contact op, omdat het op de een of andere manier fout, of in ieder geval niet goed genoeg, gaat.

Zoeken naar een perfect dieet

Een paar jaar geleden gingen de meeste vragen over trainen. Wat is het perfecte trainingsschema? Moet ik zeven of acht herhalingen doen? Drie of vier oefeningen per spiergroep? Moet ik mijn handen in een hoek van dertig of tweeëndertig graden houden? Uiteraard vloeien die vragen ook nog steeds binnen, maar voedingsgerelateerde vragen hebben inmiddels allang de overhand.

Men is continu op zoek naar het ‘perfecte dieet’, los van alle andere factoren die een enorme invloed hebben op je lange-termijn succes. Veel mensen kunnen het tijdelijk opbrengen om hun manier van eten compleet om te gooien. Een paar maanden geen suikers of koolhydraten of gluten of iets anders dat op dat moment populair is om niet te eten. Daar waar vroeger bepaalde voedingsmiddelen “in” waren om wél te eten, is het nu in om iets te laten staan. Dat zorgt echter alleen maar, in de meeste gevallen, voor korte-termijn succes. Wilskracht en zelfbeheersing worden zwaar overschat en zodra dat letterlijk uitgeput raakt, rol je terug in je oude patroon.

Ja, zelfbeheersing kun je letterlijk uitputten. Daarom gaat er meestal ’s avonds pas een reep chocolade je mond in en niet overdag.

Het is niet de eerste keer dat ik de volgende zin hier schrijf:

Het beste dieet, is het dieet dat je het langst vol kunt houden

Ik wil niet generaliseren en zeggen dat niemand zijn/haar voedingspatroon in een keer volledig om moet gooien, want dat kan wel werken, maar meestal niet.

Calorieën tellen hoeft niet, maar ze tellen wel

Of je nou glutenvrij, lactosevrij, koolhydraatarm, vetarm, superfoods, paleo en twaalf keer per dag kleine maaltijden eet, in combinatie met elke ochtend een glas water met citroen: als je te veel calorieën binnenkrijgt, kom je aan.

Hoe eerder je accepteert dat je te veel (of te weinig, als je aan wilt komen) calorieën binnenkrijgt, hoe eerder je aan een oplossing kunt werken. Vaststellen/erkennen van het probleem -> oplossing.

Oh, jij eet 800 calorieën per dag maar je valt niet af? Onzin, je eet geen 800 calorieën per dag.

Oh, je weegt vijftig kilo, traint niet, maar komt niet aan met een dieet van 5000 calorieën per dag? OK, en ik ben Batman.

Je hoeft niet elke maaltijd van de dag en elke dag van de week je calorieën exact bij te houden, ondanks dat dat wel optimaal is voor serieuze sporters, maar als je start met het idee dat calorieën er niet toe doen, zul je hoogst waarschijnlijk falen.

“Nou, ik let nooit op mijn calorieën, eet wat ik wil en ik ben achtentachtig kilo afgevallen.”

Dat kan, maar dat komt omdat je gemiddeld minder calorieën binnenkrijgt dan dat je gebruikt.

Dat is ook een van de redenen dat kleine interventies, die bewust of onbewust je calorie-inname verkleinen, goed werken.

Het hele idee van “clean” eten kun je ook beter uit je hoofd zetten, want dat betekent echt vrij weinig. Voor de ene persoon is dat vegetarisch eten. Sommigen laten zuivel toe, terwijl dat voor anderen weer een “dirty” food is, etc. Als iemand zegt, ik eet “clean”, betekent dat niet veel meer dan “ik heb ergens op een website gelezen wat ‘goed’ en wat ‘slecht’ is en nu eet ik alles wat op het ‘goed’ lijstje staat en post ik elke dag dertien #cleaneating foto’s op Instagram.”

Nogmaals, dat is natuurlijk allemaal in orde, maar uiteindelijk krijg ik weer veel e-mails van, vooral dames, die door de paniek niet meer weten wat ze moeten doen, want ze eten clean, maar vallen niet af.

Lange-termijn succes realiseren

Begin met kleine interventies.

• Drink je calorieën? Stap over op light (calorievrije) frisdrank
• Voeg aan elke maaltijd iets meer eiwit toe om de verzadiging van de maaltijd te vergroten
• Eet uit kleinere borden
• Ga minder uit eten met grote groepen, zodat je niet onbewust veertien stokbroden met kruidenboter in je gezicht schuift
• Doe geen boodschappen als je honger hebt
• Zet geen potten met snoep/koek of tafel. Als het niet anders kan (lijkt me sterk), zorg er dan voor dat ze in ieder geval niet transparant zijn
• Eet over de dag wel gevarieerd, maar probeer de variatie aan voedingsmiddelen per maaltijd te beperken. Hoe meer variatie per maaltijd, hoe meer je er waarschijnlijk van eet. Een mixed grill schotel is langer smakelijk dan alleen maar biefstuk, bijvoorbeeld

Dat lijkt op een lijst aan cliché adviezen, maar kleine aanpassingen zijn makkelijker en worden sneller nieuwe gewoontes. Voor de ene persoon werkt het om tijdens de lunch te stoppen met negen krentenbollen en over te stappen op biologische avocadosalade met glutenvrije croutons en rode cranberry dressing, maar anderen hebben meer baat bij het aantal krentenbollen verlagen.

Anders eten betekent niet per se van zwart naar wit. Er zijn meer dan genoeg grijstinten waar je je, in de eerste instantie, beter bij op je gemak zult voelen. Want ja, je moet je er ook enigszins op je gemak bij voelen. Het is immers de bedoeling dat je oud wordt en dus de rest van je leven kunt genieten van je leven, zonder overgewicht te krijgen en daarmee je gezondheid te riskeren. Het gaat immers uiteindelijk om je gezondheid en niet om hoe je eruit ziet.

Tenzij je de volgende Mr. of Mrs. Olympia wilt worden, hoef je gewoon niet de komende tien jaar niks anders te eten dan zilvervliesrijst en gekookte kipfilet. Je bent toch niet serieus zwakzinnig? Dat klinkt wellicht hard, maar het is werkelijk onvoorstelbaar hoe ver sommige mensen het laten komen, om alleen maar een paar kilo af te vallen. De kans dat je de volgende topatleet van de wereld wordt is ongeveer net zo groot als de kans dat je astronaut wordt. Je kunt het wel proberen, maar vergeet niet dat je een leven hebt en hierna geen tweede kans krijgt om het over te doen, maar dan met ander eten.

Op zoek gaan naar het “allerbeste dieet” is complete onzin, omdat het simpelweg niet bestaat en je zult dat dieet hoogst waarschijnlijk ook niet op internet vinden. Je voeding is zeer persoonlijk en afhankelijk van factoren als je budget, beschikbaarheid van winkels in de buurt, vrije tijd, gelegenheid om te eten buiten de deur (op je werk/school), smaakvoorkeur en eventuele allergieën of intoleranties. Als je je voeding aan wilt passen, begin dan ook bij jezelf en niet op Google. Er zijn meer dan genoeg mensen die je een kant-en-klaar schemaatje op kunnen sturen, maar je hebt pas echt baat bij iemand die de sub-optimale gewoontes uit jouw leven kan aanwijzen en het net iets even beter voor je maakt. Als jij zelf die persoon bent, is dat uiteindelijk alleen maar beter.

Einde monoloog.